Kwestia legalizacji samowoli budowlanej po upływie 20 lat od jej powstania budzi wiele pytań wśród właścicieli nieruchomości. Choć upływ czasu nie powoduje automatycznej legalizacji, przepisy prawa budowlanego przewidują pewne ułatwienia w tym zakresie.
Nowelizacja Prawa budowlanego, która weszła w życie 19 września 2020 roku, wprowadziła tzw. uproszczone postępowanie legalizacyjne dla obiektów budowlanych wzniesionych co najmniej 20 lat temu. Zgodnie z art. 49f ustawy Prawo budowlane, organ nadzoru budowlanego wszczyna takie postępowanie w przypadku stwierdzenia budowy obiektu lub jego części bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, bez wymaganego zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu do zgłoszenia. Aby skorzystać z uproszczonej procedury legalizacyjnej, należy spełnić kilka warunków. Po pierwsze, od zakończenia budowy musi upłynąć co najmniej 20 lat. Po drugie, właściciel musi złożyć wniosek o legalizację wraz z wymaganymi dokumentami. Po trzecie, obiekt nie może stwarzać zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi.
W ramach uproszczonej procedury konieczne jest dostarczenie oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej obiektu oraz ekspertyzy technicznej potwierdzającej bezpieczeństwo obiektu. Istotną zaletą uproszczonej procedury jest brak konieczności uiszczania opłaty legalizacyjnej, która w standardowym postępowaniu może wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Warto zwrócić uwagę na orzecznictwo sądów administracyjnych w kwestii legalizacji samowoli budowlanych. Wyrok NSA z 9 stycznia 2024 r. (sygn. II OSK 1409/21) potwierdza, że do legalizacji samowoli budowlanej stosuje się przepisy obowiązujące w chwili podejmowania działań legalizacyjnych, a nie w momencie powstania samowoli. Z kolei wyrok NSA z 13 lutego 2024 r. (sygn. II OSK 1228/21) wskazuje, że legalizacja samowoli budowlanej jest niedopuszczalna, jeśli istnieje sprzeczność usytuowania obiektu z przepisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz przepisami techniczno-budowlanymi. Natomiast wyrok NSA z 16 października 2024 r. (sygn. II OSK 1702/23) podkreśla, że legalizacja samowoli budowlanej wymaga wykazania prawa do dysponowania całą nieruchomością objętą rozbudową.
Legalizacja samowoli budowlanej po 20 latach jest zatem możliwa, ale wymaga spełnienia określonych warunków i przejścia przez odpowiednią procedurę. Uproszczone postępowanie legalizacyjne stanowi szansę dla właścicieli starszych obiektów na uregulowanie ich statusu prawnego. Należy jednak pamiętać, że sam upływ czasu nie legalizuje automatycznie samowoli budowlanej, a każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny i spełnienia wymogów określonych w przepisach prawa budowlanego.
Podsumowując, legalizacja samowoli budowlanej po 20 latach, choć możliwa, wymaga starannego przygotowania i spełnienia szeregu warunków. Właściciele nieruchomości powinni dokładnie zapoznać się z obowiązującymi przepisami i orzecznictwem, aby skutecznie przeprowadzić proces legalizacji. W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie budowlanym, który pomoże ocenić indywidualną sytuację i zaproponuje najlepsze rozwiązanie.
MASZ PYTANIA LUB WĄTPLIWOŚCI? ZADZWOŃ LUB ZOSTAW SWÓJ NUMER!
+48 696 097 787
Oferujemy możliwość konsultacji on-line oraz porad prawnych przez internet, dostosowując się do Państwa potrzeb i preferencji.
Skontaktuj się z nami, aby wspólnie dobrać odpowiedni termin porady on-line, dostosowany do Państwa wymagań i wygody.
